ارزیابی پیامدهای اسکان جامعه عشایری شهرستان بویراحمد در کانون‌‌های دشت روم

تحولات گسترده اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در دهه‌های اخیر، جوامع عشایری را در ادامه سبک زندگی خود با دشواری‌های جدی روبرو نموده است.اسکان از جمله راهکارهای مدیریت بخشی از این چالش‌ها از دیدگاه برخی از مسئولان و اعضای جامعه عشایری است. هرچند این سیاست نیز به اهداف مورد نظر دست نیافته و پیامدهای نامطلوبی هم به دنبال داشته است.پژوهش حاضر، پیامدهای اسکان عشایر در کانون‌های هدایت‌شده (حسین‌آباد، منصورآباد و تلخدان) و خودجوش (تنگاری) منطقه دشت روم شهرستان بویراحمد را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین پهنه‌های اسکان عشایر در کشور بررسی کرده است.از جامعه آماری280 خانواری این کانون‌ها، 219 خانوار براساس حداکثر دسترسی، مورد پرسشگری قرار گرفته و داده‌های مورد نیاز با مصاحبه‌های می دانی و تکمیل پرسشنامه‏ ی محقق ‏ساخته و اعتبار سنجی شده ‏ای با ضریب آلفای 0/89 گردآوری شد.بر اساس نتایج تحلیل عاملی، نه عامل با مجموع تبیین واریانس بالای 64 درصد به‌عنوان پیامدهای اسکان شناسایی شد که به ترتیب عبارت‌اند از بهبود مسکن و کیفیت زندگی، دسترسی به خدمات(زیربنایی، آموزشی و بهداشتی)، تقویت و بهبود روابط و مناسبات اجتماعی، تقویت بنیه اقتصادی، افزایش کیفیت وبهداشت محیط اسکان، آسیب­ های اجتماعی، بهبود وضعیت درآمدی، مشارکت و همکاری‌های جمعی و تغییر کاربری اراضی (تخریب­ های محیطی).قبل از اسکان بیشتر زمین­ های زراعی دیم و بعد از اسکان به‌صورت آبی مورد بهره‌برداری قرار گرفته و تعداد دام‌های ساکنین و مصرف و فروش تولیدات لبنی نیز بعد از اسکان کاهش چشمگیر داشته است. به‌طورکلی، سیاست اسکان با بیش از 15 سال سابقه در منطقه دشت روم، در ارتقای بهره‌وری و تحول در اقتصاد و معیشت زندگی عشایری موفقیت چشمگیری نداشته و باعث رانش نسبی ساختارهای اقتصادی از بخش‌های تولیدی به مشاغل دیگر شده است، هرچند بین چهار کانون مورد مطالعه به لحاظ شدت و گستره تغییرات و پیامدهای بررسی شده تفاوت‌هایی وجود دارد.